Elif Şafak, mistik hayatı, anlatımı vs.

Elif Şafak okuyayım diyorum bir haftadır ve yapıyorum da. Daha çok bir deney gibi görülebilir yaptığım şey çünkü asıl amacım "İnsanlar Elif Şafak'ı neden seviyor?" sorusunun yanıtını bulmak. Biraz antipatiyle yaklaşıyorum kendisine. "Ulan okumadan neden böyle yapıyorsun?" diyordum kendime. (İç sesim biraz kabadır.) Halbuki denedim. Bir ara Hürriyet Pazar'da yazardı (galiba) ve o bir sayfayı okumak sabır isterdi. "Aşk" kitabına da bir süre baksam da, açıkcası hem adı hem de pembe kapağı ile itici gelmişti. (ki akıllı bir stratejik taktikle erkekler okusun diye siyah versiyonunu da bastılar sonra.)

Neyse, "Baba ve Piç" kitabını aldım kütüphaneden, aslı İngilizce olduğu için orijinal versiyonunu alayım dedim. Daha bitmedi kitap lakin ki bir Ermeni ve bir Türk ailesini ve bu ailelerdeki iki kızı baz almış. Şimdi eleştirmek istiyorum da biri gelip "Sen daha iyi mi bileceksin!" der ve susar kalırım. Elif Şafak'ın entelektüel birikimiyle beni perişan edeceği bir gerçek ama bazı şeylere de değineyim.

Bir kere hedef kitle sanırsam ki Türk olmayan okur çünkü çok oryantalist bir hava var kitapta. Bir de Olacak O Kadar misali mesajlar. Mesela Türk anne konuşmasının ortasında Kurban Bayramı'ndaki gelenekleri açıklarcasına anlatıyor ancak konuştuğu kişiler zaten yaşını başını almış Türk kadınlar. Ya da Ermeni Soykırımı meselesi. Oraya, buraya gönderme yapayım diye bütünlük kopuyor gibi geliyor ayrıca.

Like a Virgin dinleyen taksiciler, İstanbul çamuru içinde mini etek giyip küfreden kızlar, Türk'lere küfredip ikide birde "köfte", "musakka" diyen Ermeniler, Soykırımı bilip İstanbul'un nerede olduğunu bilmeyen Amerikalı'lar, gizli gay'ler, imana gelen teyzeler...

Belki bilerek yapmıştır ama bir gerçeküstülük bir sirk havası alıp gidiyor başını kitapta. Bu kadar kötü eleştiri yapsam da yer yer yaptığı tespitler (özellikle İstanbullu kadının altın, gümüş ve bronz kuralları), gülümseten mizah unsurları güzel. Hani bundan sonraki kitaplarını bilmesem, bu kızın temeli iyi diyeceğim ama o bayık "Aşk" kitabı her şeyi bozuyor. Hayatta uzun uzun aşk ve din anlatımı kadar bayan bir şey yok beni. Bu kitapta da zaman zaman din için öyle anlatımlar var. Kitap arkasına göre "beauty of Islam" bana göre bir çok hurafe.

Neyse yine de ülkede her şey erkek kontrolünde, buna rağmen bir kadın yazar olarak bu kadar ünlenmesi hoşuma gitmekte. İyi de bir hanım kızımız. Çocuğu var, Allah bağışlasın. Ayşe Arman için çekirtirdiği fotoğraflar güzeldi. Kendisine yolun açık olsun diyerek kitap sonunda yollarımı ayırıyorum. Ona da TED'deki konuşmasındaki ve kitapta da ikide birde değindiği "nazar"dır, "çember"lerdir, "gelenekler"dir, bunlarla mutluluklar diliyorum.

Johnny Cash'e değindiğin için sağol!